Onderstaand bericht komt van Schipholwatch dd 15 sept 2021 (zie https://schipholwatch.nl/2021/09/15/ultrafijnstof-terugdringen-door-minder-vliegen-en-betere-kerosine/#comments ).
Ik heb het rapport van de Gezondheidsraad gedownloaded en zal eventuele opmerkingen een aanvullingen op dit bericht toevoegen.
De beweringen van de Gezondheidsraad over de kenmerken van kerosine zijn dezelfde, als die in deze kolommen al vaker neergezet zijn. De eenvoudigste manier om kerosine zwavelvrij te maken en bovendien roet-arm, en die bovendien het klimaat dient, is om hem synthetische te maken (bio- of electro-).
De beweringen over de emissies en de schadelijkheid bevestigen vermoedens van BVM2 en onderbouwen die soms kwantitatief.
Een toevoeging is alvast dat de Gezondheidsraad ervoor gekozen heeft roet niet mee te nemen in het ultrafijn stof. Formeel is dat juist. Roet is een categorie-aanduiding en UFS is een grootte-aanduiding. Niet alle roet is ultrafijn en niet alle UFS is roet.
Maar door roet niet mee te nemen in de analyse blijft ook een deel van de negatieve medische gevolgen buiten beeld. Ik vind persoonlijk dat de Gezondheidsrada er verstandig aan gedaan had om ook wat over roet te zeggen.
Bernard Gerard
‘Ultrafijnstof terugdringen door minder vliegen en betere kerosine’
In een uitgebreid rapport meldt de Gezondheidsraad vandaag dat de uitstoot van ultrafijnstof (UFP) negatieve effecten heeft op de gezondheid van mensen. Vooral in de buurt van vliegvelden en autosnelwegen zijn de concentraties te hoog. De luchtvaart kan de ziekmakende uitstoot inperken door minder te vliegen en (duurdere) kerosine te gebruiken met een lager zwavelgehalte.
Het rapport ‘Risico’s van ultrafijnstof in de buitenlucht’ luidt de noodklok over de onderschatte gezondheidsrisico’s. Het stof leidt tot hart- en vaatziektes, zorgt voor veranderingen in het hartritme en veroorzaakt astma-aanvallen.
“De resultaten van een RIVM-onderzoek naar kortdurende blootstelling aan UFP van vliegverkeer rondom Schiphol wijzen in die richting”, stelt de raad onomwonden.
De uitkomsten van een vervolgonderzoek door RIVM naar langdurige blootstelling aan UFP rond Schiphol verwacht de Gezondheidsraad nu in het eerste kwartaal van 2022. Oorspronkelijk zouden die resultaten nog dit jaar bekend worden.
Ernstig genoeg voor maatregelen
De raad zegt dat nog geen absoluut bewijs is gevonden van de gezondheidseffecten, maar vindt de constateringen ernstig genoeg om aanvullende maatregelen te treffen.
In de luchtvaart moet daarom het aantal vliegbewegingen worden beperkt, aldus de raad, en moeten de vliegbedrijven kerosine gaan gebruiken van een betere kwaliteit, met minder zwavel erin. Uit overzichten van de emissieregistraties door RIVM blijkt inderdaad dat Schiphol veruit de grootste zwaveluitstoot van ons land veroorzaakt, ruim vijftien keer zoveel als de nummer twee.
“Het grootste deel van UFP uit het vliegverkeer wordt niet rechtstreeks uitgestoten, maar pas in de lucht gevormd door reacties van zwavelhoudende gasvormige verbindingen die vrijkomen bij de verbranding van kerosine.
Tot 300 keer zoveel zwavel als in diesel
Het zwavelgehalte in kerosine ligt meestal tussen de 550 en 750 deeltjes per miljoen (ppm), al is het toestane gehalte 3000 ppm. Ter vergelijking: bij diesel is dat 10 ppm”, aldus het rapport.
“UFP van vliegverkeer bestaat vooral uit zwavelhoudende deeltjes kleiner dan 20 nanometer. Het komt vooral vrij bij het opstijgen van vliegtuigen en bij het taxiën en landen. Hierdoor komen rondom luchthavens als Schiphol sterk verhoogde concentraties voor.”
“Verlaging van het zwavelgehalte in kerosine kan de UFP-emissies van het vliegverkeer sterk terugdringen. Het ontwikkelen van synthetische brandstoffen kan daar op de lange termijn aan bijdragen. Ook kan de UFP-uitstoot worden teruggedrongen door vermindering van het aantal vliegbewegingen.”
Schiphol net zo erg als Tata
Schiphol blijkt niet onder te doen voor het onder vuur liggende Tata Steel. De Gezondheidsraad: “Metingen rond zware industrie in het IJmond- en Rijnmondgebied laten zien dat daar sterk verhoogde UFP-concentraties voorkomen, vergelijkhbaar met wat rond Schiphol wordt gemeten.”
De luchtvaartindustrie gebruikt bij voorkeur kerosine met een hoger zwavelgehalte omdat die goedkoper is dan ‘schonere’ brandstof.
“Feitelijk betekent dit dat vliegtuigen vanaf Schiphol niet meer kunnen opstijgen over dichtbevolkte gebieden en krimp van de luchtvaart onvermijdelijk is”, aldus Sijas Akkerman, directeur van Natuur & Milieufederatie Noord-Holland, op Twitter.
De Gezondheidsraad is het belangrijkste adviesorgaan van regering en parlement over kwesties rond de volksgezondheid en de gezondheidszorg.
