Er heeft op deze site een artikel gestaan over hoge PFOS-concentraties in de plas op het herriesportterrein de Landsard ( https://bvm2.nl/pfas-gevonden-in-recreatieplas-de-landsard-update/ ).
Rond verschillende vliegvelden in Nederland worden in het nabije oppervlaktewater veel te hoge concentraties PFAS, meer speciaal PFOS, gevonden (PFAS is een verzamelnaam voor vele duizenden stoffen en PFOS en PFOA zijn er daar twee van). Voor PFOS gelden hele strenge normen.
In het eerdere bericht wordt gemeld, dat het Ekkersrijtsysteem, waartoe de Landsardplas behoort, in opdracht van het waterschap nagemeten is op PFOA en PFOS.
PFOA leverde geen sensationele inzichten op (hoewel uiteraard elke nanogram er een teveel is), maar PFOS des te meer. Het hele Ekkersrijtsysteem zit ruim een orde van grootte boven de norm, de concentraties nemen stroomafwaarts toe, en de Landsardplas zit nog eens een extra orde van grootte boven de norm
De plas is niet goedgekeurd als zwemwater, maar in praktijk wordt er toch gezwommen. Dit moet worden afgeraden.
In het eerdere artikel was BVM2 voorzichtig over de schuldvraag, omdat het gebruik van de plas door waterscooters en modelboten ook PFAS-vervuiling kan opleveren.
Meetpunten van water- en bodemconcentraties in Haskoning I. Bij het X-je komt de afvoerpijp van het vliegveld uit en via de duiker stroomt het water de Ekkersrijt in. De hoogste PFOS-contraties zitten steevast bij het X-je.
Nadien heeft Defensie echter bureau Haskoning tweemaal metingen laten doen in de Landsardplas, op verschillende plaatsen en dieptes in het water, en in de bodem. Deze onderzoeken zijn door B&W van Eindhoven ter beschikking gesteld na technische vragen van de Eindhovense SP.
Uit die latere onderzoeken kwam een gedetailleerder beeld. Belangrijkste is dat de concentraties het hoogste zijn bij de uitlaat van de pijp die overtollig water van het vliegveld in de Landsardplas loost. Dat lijkt er op te wijzen dat toch het vliegveld de primaire oorzaak is, en andere vervuilingsbronnen (bijvoorbeeld de waterscooters) secundair, hoewel mogelijk niet nul.
Voor een uitvoeriger beschrijving zie https://www.bjmgerard.nl/pfos-in-eindhovense-landsardplas-toch-van-vliegveld-afkomstig/ .
Uiteindelijk komt het giftige water via een duiker in de Ekkersrijt, en dan in de Dommel enzovoort.
Logischerwijs moet de PFOS-concentratie die de afvoerpijp ingaat nog een stuk hoger zijn dan die in de Landsardplas gemeten zijn, ergens orde van grootte honderden ng/liter (de PFOS-norm is 0,65ng/liter).
Defensie heeft al beleid gezet op deze problematiek. Het is zaak dat BVM2 en het LEO, en ook de gemeenten die het aangaat, erop letten dat het beleid ver genoeg gaat en uitgevoerd wordt. Het probleem is niet onoplosbaar, maar vraagt om geld en politieke wil om een bodemsanering uit te voeren, en om een nabehandeling op het PFOS-water los te laten voor dat de afvoerpijp in gaat,
Wat in elk geval voorlopig verboden moet worden is dat Chinook-helikopters met een bambibucket water uit de Landsardplas halen en dat als brandblusoefening boven de Oirschotse Heide uitstorten.
Helikopter met bambibucket in Brazilië
