Het onderzoek rond Schiphol
Er functioneert rond Schiphol een langlopend researchprogramma onder leiding van het RIVM naar de gezondheidsaffecten van UltraFijn Stof (UFS, UFP op zijn Engels) dat van de luchtvaart afkomstig is.
In februari 2025 bracht het RIVM een studie uit naar het effect van UFS op zwangerschapskenmerken. Dit rapport is te vinden op https://doi.org/10.1289/EHP14398.
De statistiek is gebaseerd op 31 gemeenten (met meer dan 2,2 miljoen inwoners), die geheel binnen een gebied van 45*50km rond Schiphol liggen, en op de periode van 01 jan 2006 t/m 31 dec 2018.
In die tijd werden er ‘bruto’ 294515 levende babies geboren, waarvan er een aantal vanwege speciale omstandigheden, of vanwege ontbrekende gegevens, niet in het onderzoek zijn meegenomen. Daardoor bleven er ‘netto’, afhankelijk van het onderzochte effect, ca 270.000 tot 285.000 overbleven.
Van deze ‘netto’ babies zijn de GBA-gegevens bekend (de Gemeentelijke Basis Administratie), en de gangbare medische gegevens die bij of kort na de geboorte genoteerd worden.
Dit is een moeilijk onderzoek omdat je een heleboel grotere effecten weg moet corrigeren om de kleinere UFS-effecten van de luchtvaart over te houden. Het RIVM stelt dat met een concrete dosis-effectrelatie UFS-vervuiling door de luchtvaart de kans iets groter maakt op te vroeg geboren kinderen en een laag gewicht, gegeven de zwangerschapsduur. Op kindersterfte bestond geen invloed en op de APGARscore en op een te laag geboortegewicht was de invloed tegenstrijdig.
Omdat de overige effecten weggecorrigeerd zijn, moeten de UFS-effecten opgeteld worden bij de effecten van de andere bronnen van vervuiling.
Voor een uitgebreidere bespreking van dit onderzoek, zie https://www.bjmgerard.nl/luchtvaart-ufs-schaadt-de-zwangerschap-maar-moeilijk-te-meten/ .
Rond vliegveld Eindhoven
Sinds een paar jaar heeft onze regio Zuidoost Brabant een luchtmeetnet met ruim 40 stations. Drie daarvan, nabij het vliegveld, meten ook UFS. Zie https://bvm2.nl/over-2021-fijn-stof-meten-rond-het-vliegveld/ .
Over 2021 registreerden die drie stations nabij het vliegveld jaargemiddeld ca 14000#/cm3 aan UFS. Daar kun je niet meteen wat mee, enerzijds omdat dit midden in de Coronacrisis was, anderzijds omdat in dit bedrag ook de UFS zit uit andere bronnen dan de luchtvaart (grof geschat op 8000#/cm3 ), en ten derde omdat er ter plekke van de meting geen huizen staan en er dus met een verspreidingsmodel gewerkt moet worden om op de concentraties bij woningen uit te komen.
Er zou een verspreidingsberekening gemaakt moeten worden. Een plaats als Wintelre bijvoorbeeld ligt nog geen twee kilometer van een UFS-meetstation af.
