Historische rechten niet altijd historisch

    0
    385

    RTHA
    Ook bij Rotterdam-The Hague Airport (RTHA) loopt een procedure om tot een nieuw luchthavenbesluit te komen en, daarbij passend, een MER. Net als bij Eindhoven Airport is daaraan een Notitie reikwijdte en Detailniveau vooraf gegaan (NRD). OP die NRD is inmiddels een reactienota uitgebracht (er waren veel mensen die een zienswijze ingediend hebben, en de Reactienota beschrijft wat de regering van die zienswijzen vond.
    Deze Reactienota is te vinden op https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/06/23/reactienota-over-de-reikwijdte-en-detailniveau-van-het-milieueffectrapport-luchthavenbesluit-rotterdam-the-hague-airport .

    Omdat het om een ander vliegveld gaat in andere omstandigheden, wordt deze Reactienota hier niet uitputtend besproken. Op één onderwerp na, dat mogelijk ook voor Eindhoven Airport relevant is, namelijk de ‘historische rechten’.

    Historische rechten
    Vliegtuigmaatschappijen op RTHA en Eindhoven Airport en Schiphol krijgen tijdvensters (ongeveer 15 minuten) toegewezen waarbinnen één van hun vliegtuigen mag opstijgen of landen. Zo’n tijdvenster heet een ‘slot’. De toewijzing in Nederland vindt plaats door de slotcoördinator SACN. Op Eindhoven Airport zijn 41500 slots gedefinieerd, gelijk aan het aantal vliegbewegingen.
    Zolang een luchtvaartmaatschappij zijn slots voor >= 80% gebruikt, blijft die maatschappij er recht op houden. Dat ‘historische recht’ wordt met hand en tand verdedigd.

    Slots bij krimp
    Als de regering het aantal vliegbewegingen wil doen krimpen (zoals op Schiphol), wordt het dus hommeles. De luchtvaartmaatschappijen vinden dat de historische rechten leidend zijn en dat de krimp daarom niet mag plaatsvinden. ‘Eens gegeven blijft gegeven’, zoiets.
    De problematiek bij Schiphol heeft de pers gehaald en wordt nog steeds uitgevochten. Zie https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/05/15/bijlage-11-slotsystematiek-handhavingsvezoek-natuurvergunning-lnv en  https://bvm2.nl/slotcoordinator-acnl-bereidt-zich-alvast-voor-op-minder-vluchten-voor-schiphol/ . De slotsystematiekbijlage spreekt van schadeclaims en lange overgangstermijnen.
    We zullen zien.

    RTHA is een luchthaven die wat meer op Eindhoven Airport lijkt.  Vandaar dat de gekozen formuleringen bij RTHA mogelijk wat toepasbaarder zijn op Eindhoven Airport, mocht bijvoorbeeld de situatie hier zich voor gaan doen dat de 30% krimp van Van Geel niet met alleen maar vlootvernieuwing bereikt kan worden (waar het nu op lijkt), en dat minder vliegen nodig blijkt.

    De volgende dialoog uit de Reactienota NRD RTHA geeft duidelijk weer hoe de inspreker (schuine letters) en het antwoord van de regering het zien:

    Kern zienswijze
    Indiener geeft aan uitspraken over de historische rechten niet correct zijn.
    ‘Hierbij moet een vraag worden gesteld over de zogenaamde historische rechten. De sector claimt dat daarbij sprake is van een zakelijke werking die ook geldt tegenover derden. Dit is niet juist. Die werking beperkt zich tot de sector zelf en bepaalt slechts de rangorde tussen Airlines. Het is niet zo, dat hieruit voortvloeit dat het de overheid niet is toegestaan om via een Luchthavenbesluit beperkende voorwaarden te stellen, die tot minder beschikbare slots leiden. Een aanwijzing om de juiste weergave van de betekenis van historische rechten op te nemen is hier aan de orde.’

    Antwoord
    Deze zienswijze gaat in op hetgeen in de NRD staat over (historische) slotrechten. Hierover staat dat het overgrote deel van de slots die op RTHA zijn uitgegeven, zogenoemde historische rechten bevatten, waardoor de uitvoerbaarheid van een reductie van het aantal vliegtuigbewegingen zeer onzeker en waarschijnlijk onhaalbaar is. Het ministerie heeft in deze het standpunt dat de capaciteitsdeclaratie leidend is voor het aantal slots dat verdeeld kan worden door ACNL. De capaciteitsdeclaratie is een weergave van alle beschikbare capaciteit, rekening houdend met operationele, technische en milieubeperkingen. Uit de capaciteitsdeclaratie blijkt hoeveel slots er beschikbaar zijn. Er kunnen niet meer slots toegewezen worden door ACNL dan de beschikbare capaciteit toelaat. Die beschikbare capaciteit – die onder meer bepaald wordt op basis van uitgangspunten en beperkingen zoals opgenomen in een Luchthavenbesluit – is derhalve leidend en historische rechten zijn daarbij niet doorslaggevend.
    ACNL heeft onlangs een advies uitgebracht over de reductie van vluchten op Schiphol en daarbij wordt ook ingegaan op historische slotrechten ( https://open.overheid.nl/documenten/ronl-324fa970854d70611a118874b82224ff0aef1184/pdf )